Tulisan Arab... asalnya dan perubahannya.

Sumbangan Abul Aswad Ad Du ali Dan Dua Anak Muridnya Dalam Penulisan Arab.

Abul Aswad Ad Du ali merupakan seorang ulama dari kalangan tabiin. Beliau lahir sebelum hijrah tetapi tidak pernah bertemu rasul sepanjang hidupnya. Nama sebenarnya ialah Zalim Ibn 'Amru Ibnu Sufyan. Memeluk Islam di akhir hayat rasul. Meninggal dunia ketika beliau berusia 57 tahun. Beliau merupakan ulama bahasa dan fiqh.

Pengaruh Islam tersebar luas semasa hayatnya. Islam telah sampai ke luar liputan Arab. Maka di masa ini tidak semua muslim mahir berbahasa Arab seperti di zaman rasul. Bahasa Arab bukanlah seperti yang ada di tangan kita hari ini. Ketika iu tiada sebarang perbezaan atara huruf "Dal" dan "Zal" bahkan huruf "Nun", "Ba" , "Ta", "Sa" dan "Ya" adalah dalam satu bentuk tanpa sebarang titik. Namun orang arab mampu untuk membacanya berpandukan perkataan sebelumnya dan susunan ayat. Ketiadaan baris dan titik sedikitpun tidak menjadi masalah bagi mereka membaca sesuatu ayat dengan betul.

Namun kemampuan ini hanya pada orang arab yang boleh membaca dan menulis. Setelah Islam berkembang dengan pesat maka berlakulah kesilapan kesilapan yang banyak dalam bacaan Al Quran. Antaranya Al Lahn yang bermakna kesilapan bacaan kerana kesalahan meletakkan baris. Kesilapan ini bukan sahaja di kalangan orang bukan Arab. Bahkan di zaman nabi juga ada sahabat yang tersalah dalam bacaan mereka. Sehingga nabi pernah bersabda "ajarlah saudara kalian agar mereka tidak sesat" merujuk kepada saranan agar sahabat membetulkan bacaan saudara mereka.

Namun kerana sedikit sahaja golongan yang sering tersalah maka tiada sebarang usaha memajukan tulisan Arab yang telah sedia ada. Bagaimanapun di zaman Saidina Ali. Beliau meminta Abul Aswad Addu ali yang masyhur sebagai ahli bahasa dan penulisan untuk mencari jalan keluar bagi masalah ini. Pada mulanya beliau enggan melakukan perubahan ini kerana risau dari terjatuh dalam perkara bid'ah. Setelah melihat kepada maslahah dan berfikir panjang akhirnya beliau bersetuju. Ada riwayat lain yang mengatakan bahawa beliau telah di minta oleh wali Basrah iaitu Zayad Ibn Abihi.

Setelah mengkaji jalan atau penyelesaian untuk urusan ini, maka akhirnya beliau menggariskan kaedah baru dalam penulisan arab, iaitu dengan meletakkan kaedah kaedah berikut:

1- Setiap huruf yang berbaris atas akan ditandakan titik di atas huruf itu.

2- Setiap huruf yang berbaris depan akan ditandakan titik di hujung huruf itu.

3- Setiap huruf yang berbaris bawah akan ditandakan titik di bawah huruf tersebut.

4- Setiap huruf yang tiada baris iaitu mati tidak di letakkan sebarang titik.

5- Manakala baris tanwin ditandakan dengan dua titik.

Maka dengan itu al quran dibariskan mengikut kaedah ini agar bacaannya terjaga. Bagaimanapun masalah belum selesai kerana huruf huruf Arab belum dapat dibezakan seperti "Sin" dan "Syin", "Ain" dan "Ghain". Namun kelemahan ini disedari selepas wafatnya Abul Aswad.

Pada zaman pemerintahan Yazib Bin Marwan , Hajjaj Ibnu Yusuf telah mengarahkan dua orang anak murid Abul Aswad untuk menyelesaikan masalah At Tashif dalam tilawah Al Quran. At Tashif merupakan kesalahan bacaan kerana silap menentukan huruf. Pada mulanya Nasir Ibnu Asim Al Laisi dan sahabatnya Yahya Ibn Yu'mar enggan menunaikan permintaan ini kerana merisaukan ancaman bid'ah dalam menulis semula Al Quran dengan huruf baru. Namun setelah di desak dan memikirkan kemaslahatan terhadap umat ini lalu mereka bersetuju untuk menggariskan beberapa kaedah berikut:

1- meletakkan satu titik di atas huruf huruf berikut:

ذ,ز,ن,ض, خ,غ,ف,ظ

2- meletakkan satu titik di bawah huruf berikut:

ب,ج

3- meletakkan dua titik di atas huruf brikut:

ت,ق

4- meletakkan dua titik di bawah huruf berikut:

ي

5- meletakkan tiga titik di atas huruf berikut:

ش,ث

6- manakala baki huruf lain di kekalkan tanpa titik.

Maka dengan penetapan ini, perkembangan baru telah berlaku dalam seni penulisan Arab. sekaligus memudahkan orang bukan arab membaca Al Quran dengan bacaan yang betul. Namun begitu usaha memudahkan bacaan Al Quran dan bahasa Arab yang betul terus dipertingkatkan antara ulama lain yang terlibat ialah Al Khalil Ibn Ahmad Al Farahidi.

Semoga Allah menggandakan usaha mereka dalam memudahkan cara untuk umat hari ini. Kita seharusnya menjadikan usaha mereka ini contoh dan ikutan untuk menyumbangkan usaha ilmiah sebagai warisan kepada generasi selepas kita.